وداع امام سجاد(ع) با ماه رمضان
بار خدايا! تو ما را به دين برگزيده و آيين مورد رضايت و راه سهل و آسان خود هدايت نمودي و نسبت به طريقهي تقرب به خودت و رسيدن به كرامتت ما را بصيرت دادي.
بارخدايا! و تو در زمرهي برگزيدهي اين وظايف و اعمال ويژهي از واجبات، ماه <رمضان> را قرار دادي، و از ميان همهي زمانها و روزگارها اختيارش كردي و بر همهي اوقات سال برترياش نهادي، زيرا كه در آن قرآن و نور نازل كردي و مردمان را بر به پاي خاستن براي عبادت خود ترغيب فرمودي و شب قدر را كه از هزار ماه بهتر است تجليل نمودي؛ و چون <رمضان> را به ما عطا كردي، ما را بر ديگر امّتها مقدم داشتي و ما به فرمان تو روز اين ماه را روزه گرفتيم و با ياري تو شب را به قيام در عبادت سپري كرديم و اينگونه خود را در معرض رحمتت كه ما را در جوار آن نهادهاي، قرار داديم و آن را وسيلهاي براي دريافت ثواب تو ساختيم و …
و در آنچه از فضل و عطا از تو درخواست شود، بخشندهاي و نسبت به كسي كه در راه قرب تو ميكوشد، نزديك هستي.
بار خدايا! ماه <رمضان> در ميان ما بس ستوده زيست و ما را مصاحب و ياري نيكو بود و گرانبهاترين سودهاي مردم جهان را به ما ارزاني داشت؛ امّا چون زمانش به سررسيد و عدد روزهايش به آخر، آهنگ رحيل كرد.
بارخدايا! اينك ما با <رمضان> وداع ميكنيم، همچون وداع با عزيزي كه فراقش بر ما گران است و رفتنش ما را غمگين و گرفتار وحشت و تنهايي كند؛ عزيزي كه او را بر ما پيماني است كه بايد نگه داريم و حرمتي كه بايد رعايت كنيم و حقي كه بايد ادا نماييم؛ پس اكنون ميگوييم:
بدرود اي بزرگترين ماه خداوند و اي عيد اولياي خدا؛ بدرود اي گراميترين اوقاتي كه ما را مصاحب و يار بودي؛ اي بهترين ماه در همهي روزها و ساعتها.
بدرود كه آزادشدگان از عذاب خداوند، در تو چه بسپارند، و چه نيكبخت است آن كه حرمت تو را نگه داشت.
بدورد كه چه بسا گناهان كه از نامهي عمل ما زدودي و چه بسا عيبها كه پوشيده داشتي.
بدرود اي ماهي كه تا تو بودي، امن و سلامت بود.
بدرود اي آن كه در مصاحبت تو نه كراهت بود، و نه در معاشرتت ناپسندي.
بدرود كه سرشار از بركات بر ما آمدي و ما را از آلودگيهاي گناه شست و شو دادي.
بدرود كه به هنگام وداع از تو نه غباري به دل داريم و نه از روزهات ملالتي در خاطر.
بدرود كه چه بديها با آمدنت از ما دور شد و چه خيرات كه ما را نصيب آمد.
بدرود تو را و آن شب قدر تو كه از هزار ماه بهتر است.
بار خدايا! ما آشناي اين ماهيم، ماهي كه ما را بدان شرف و منزلت دادي و بر بركت نعمت و احسان خويش، روزه داشتنش را توفيق دادي؛ در حالي كه مردمان شقي قدرش را نشناختند و با شور بختي خويش از فضيلتش محروم ماندند.
اي خداوند! تو بودي كه ما را برگزيدي و به شناخت اين ماه توفيق عنايت كردي و به سنت آن راه نمودي؛ تو بودي كه ما را توفيق روزه داشتن و نماز گزاردن ارزاني داشتي، هرچند ما قصور ورزيديم و اندكي از بسيار به جاي آورديم.
بارخدايا! حمد تو راست در حالي كه به بدكرداري خويش اقرار ميكنيم و به تبهكاري خويش معترفيم! … عذر تقصير ما را در اداي حق خود بپذير و …
بارخدايا! در اين ماه اگر قصد گناه كردهايم، يا مرتكب آن شدهايم، يا به عمد خطايي از ما سرزده، يا از سر فراموشي ستمي بر خود روا داشتهايم، يا پردهي حرمت ديگري را دريدهايم، بارخدايا بر محمد9 و خاندانش درود بفرست و گناه ما را در پردهي اغماض فرو پوش و ما را عفو كن و در برابر ديدگان شماتت كنندگان قرار مده و زبان طاعنان در حق ما دراز مگردان و ما را به رأفت پايان نيافتني و فضل و كرم نقصان ناپذير خود به كاري برگمار كه خطاهايي را كه در اين ماه مرتكب شدهايم و تو آن را نپسنديدهاي، از ميان ما ببرد يا فرو پوشد.
بارخدايا! اگر كسي از بندگان تو، حق اين ماه را آنچنان كه شايستهي اوست رعايت كرده و حرمتش نگه داشته و وظايف خود و احكام آن را به جاي آورده و از گناهان پرهيز كرده و به تو تقرب جسته، آنسان كه خشنودي تو نصيبش شده و رحمت تو بر او روي نهاده؛ همانند مزدي كه او را ميدهي، از خزانهي بينيازيات به ما نيز ارزاني دار و چند برابر آن از فضل خود عطا فرماي، كه خزائن فضل تو را نقصان نيست؛ بلكه همواره در افزايش است. و معادن احسان تو دستخوش فنا نشود و بخشش تو چه بخششي گواراست.
اي خداوند! ما در اين روز فطر، روز عيد و شادماني مؤمنان، روز اجتماع مسلمانان به گرد يكديگر، از هرگناه كه مرتكب شدهايم و از هر كار زشت كه از اين پيش از ما سر زده، و از هر خيال بد كه در دل خود پنهان داشتهايم، توبه ميكنيم؛ توبهي كسي كه در دل خيال بازگشتش به گناه نيست و بار ديگر به گناه باز نگردد؛ توبهاي بيبازگشت؛ عاري از هرگونه شك و ريب.
بارخدايا! چنين توبهاي را از ما بپذير و از ما خشنود شو و ما را در آن توبه ثابت قدم گردان.
بارخدايا! ما را در شمار توبه كنندگاني درآور كه محبت خود را به آنان ارزاني داشتهاي و پذيرفتهاي كه به طاعت تو باز گردند؛ اي دادگرترين دادگران.
بارخدايا! از پدران و مادران و همكيشان ما، آنان كه ديده از جهان بستهاند و آنان كه هنوز جام مرگ ننوشيدهاند در گذر.
بارخدايا! بر محمد9 پيامبر ما و خاندان او درود بفرست، همچنان كه بر ملائكهي مقربين خود درود فرستادهاي؛ و بر او و خاندانش درود بفرست، آنسان كه بر پيامبران مرسل خود درود فرستادهاي؛ و درود بفرست بر او و خاندانش، آن سان كه بندگان صالح خود را درود فرستادهاي، درود برتر از درود آنها، اي پروردگار جهانيان؛ درودي كه بركت آن به ما رسد و سود آن نصيب ما گردد و سبب استجابت دعاي ما شود؛ كه تو كريمتر كسي هستي كه بدو رغبت توان يافت و كارسازترين كسي هستي كه بدو توكل توان كرد و تو خود بخشندهترين كسان به سائلان درگاه خود هستي.
دعاي 45 صحيفهي سجاديه